Ezaguna da musika truke sareetan banatzeak ondorioak ekar ditzakeela. Egile eskubideak eta SGAE bezalako erakundeak tartean direla, gero eta zailagoa du irautea musikaren industria tradizionalak egungo gizarte digital telematikoan. Hala ere, badira euren musika besteen esku jarri nahi duten talde batzuk, Motorsex edo LaMundial.net taldeak kasu. Ikusiko dugunez, nork bere ekoizpenak doan banatzea ere ez da dirudien bezain erraza.
Duela hiru urte hasi ziren lehenengo taldeak euren musika zuzenean internautei eskaintzen, disketxeen bitartekaritzari uko eginda. Orduan mp3.com edo vitaminic.com bezalako zerbitzuak sortu ziren, artista hasberri eta ezezagunen zabalkunderako sekulako aukera ematen zuten. Nork bere taldearen gaineko informazioa eta kontaktua jartzeaz gain, abestiak mp3 formatoan bertan jarri eta edonori eskuratzeko aukera ematen zuten. Berehala bete ziren abestiz eta oso arrakastatsuak bihurtu ziren zerbitzu hauek. Argi zegoen orduan ohiko negozio eredua aldatu beharko zutela disketxeek eta artistek eurek. Hala ere, iaz mp3.com erosi zuen Vivendi enpresari bezala, horrelako zerbitzuak ez zaizkie diskagintzaren industriari interesatzen, ohiko eredu hori talde ezagunen gainean eraikia delako eta oraindik ez du ereduz aldatzeko erabakia hartu. Vivendik milioika abesti suntsitu zituen, talde asko sareko erreferentziarik gabe utzita.
AEBetan diskogintzaren enpresa handiak biltzen dituen RIAA elkarteak hartu du musikaren truke librearen kontrako ekimenen ardura, kanonak ezarriz eta P2P sareetako erabiltzaileak salatuz. Espainian, berriz, SGAE elkarte boteretsuaren eskutik agertu da kontraerasoa, fronte askotan gainera. Oraindik ez du P2P sareak erabiltzen dituzten aurkako ekimen garrantzitsurik egin, baina sareko webguneetan musika doan banatzen zutenei, Interneteko irratiei eta, azkenik, euren musika doan banatzen duten artistei eurei oldartu zaie. Dirua leku askotatik eskuratzeko ahaleginetan herritar askoren haserrea piztu duten ekimenak jarri ditu abian de facto administrazioarena bailitzan jokatzen duen elkarte pribatu honek, CD grabagarri guztien gainean 17 zentimoko kanona ezartzea kasu.
Bilboko MCD talde mitikoa aitzindaria izan zen euren musika sarean doan banatzen. Duela bi urte disko bat grabatu zuten, imbecil.com izenburukoa, sarean eskegita doan banatzeko ustez. Euren helburua diskogintzaren industriaren gainetik pasatzea zen, CDen prezioek duten salneurri altua salatzea eta CD dexente salduta ere beraiek indarrean dagoen sistemarekin ez liratekeela aberastuko agerian uztea. Benetako CDa osatzeko beharrezkoak diren elementu grafikoak eskaini zituzten, gaileta eta liburuxka barne. CD pertsonalizatuak eta egileek sinatuak ere egiteko aukera ematen zuten, sareak eskaintzen dituen aukera interaktiboen erakusgarri. Diskoaren ia 18.000 deskarga izan ziren eta gehien saldutako diskoen AFYVE zerrendan ere sartu zen, doakoa izan arren. Niko Vazquez kantariaren hitzetan “oso esperientzia positiboa izan zen eta inoiz baino kontzertu gehiago eman genituen horren ondoren”.
Baina beste inork kantak erregistratzearen beldurrez, SGAEn erregistratu zituzten eta horrek egoera aburdo xamarra ekarri zien: “SGAEren gutunak jasotzen hasi ginen, mehatxuz dirua eskatzen, gure kantak gure webgunean erregalatzeagatik. Paradoxa dirudien arren, badirudi hori legalki egin dezakeela”. Eskarmentuaren ostean, Motorsex talde berria sortu eta Copyleft doako lizentziapean, inongo egile elkartetan erregistratu gabe, singleak argitaratzeari ekin diote Nikok eta MCDkoak izandako beste musikari batzuek.
Kataluniako LaMundial.net funk taldeak ere MCDren bidea jarraitu du eta banaketa librearen defentsa sutsua egiten dute euren webgunean. Hainbat artikulu eta informazio interesgarriren artean, bide librea hartu nahi duten musikarientzako lagungarria izango delakoan, Como publicar tu musica de libre distribucion y no morir en el intento izeneko aholku sorta ezarri dute. Funtsean, SGAEN erregistratu beharrean, nork bere musika Jabego Intelektualaren Erregistroan egiteko gomendatzen dute, beste hainbat konturen artean. Hain zuzen ere, LaMundial.net-ekoek antolatuta, norberak ekoitzitako musika eta banaketa librea mintzagai izango dute hilaren 28an Bartzelonan musikarientzako antolatuko duten jardunaldian. Bertan, gai honekin zerikusia duten sektore guztietako ordezkariak izango dira: abokatuak, eskubideen kudeatzaileak, elkarteak, kazetariak, bitartekariak, kontzertu aretoak eta beste. Gauean, berriz, musika librea egiten duten bost talderen kontzertua izango da.
Euskal Herriko Oikobras streetpunk taldeak ere abesti batzuk grabatu eta sarean ezarri dituzte edonoren esku. Banaketa libreko gunea eratzeko asmoa ere badute, eurenaz gain beste talde batzuen musika librea eskaintzeko eta musikarientzako topagunea osatzeko.
MCD
www.imbecil.com
Motorsex
www.motorsex.info
LaMundial.net
www.lamundial.net
Nola banatu zure musika
tinyurl.com/2soxm
Oikobras
distri.oikobras.org
LABURRAK
Ardoa botilarik gabe
Sarean aurki dezakegu John Perry Barlow-ek duela hamar urte idatzitako saioa “Ardoa botilarik gabe saldu”. Wired aldizkarian argitaratu zen, 1994ko martxoan, aro digitalean jabego intelektualak izango zituen arazoen azterketa kritiko aitzindari hau. Orduz geroztik hainbat aldiz aipatua izan da eta ezinbesteko erreferentzia bilakatu da jabego intelektualaren eta copyright-aren eredu zaharra Interneten eta eremu digitalean inposatu nahi dutenei kritika arrazoitu hau. Bere iragarpenetako askotan bete-betean asmatu zuen Barlowek eta, iragandako denbora gorabehera, gaurkotasun handiko testua da.
Gaztelaniaz
tinyurl.com/28cly
Frantsesez
tinyurl.com/2u8qa
Euskal Pilota
Haren inguruan sortu den polemikagatik ezaguna da Julio Medemek egin duen Euskal Pilota filma. Hain ezaguna ez dugu, ordea, lapelotavasca.net webgunea. Bertan, filmaren gaineko jakingarriez gain, azken muntaketan sartu ez diren hainbat testigantza biltzen dira. Astero, lekukoetako baten azalpenak agertzen dira bideo formatoan, filmean baino luzeago eta zabalago. Halaber, euskal pilotaren bila ari ginela, oso bestelako webgunea aurkitu dugu: Jai-Alai players-en inguruko webgune batean apostuak egin eta pilota partidak ikus daitezke telematikoki. Hori bai, bertokoak baino, AEBetako frontoietako partida laburrak ikusiko ditugu.
www.lapelotavasca.net
www.bet-jaialai-online.com
Internetek ez du isolatzen
Sarea snuff, lapur eta hacker guztien habi moduan aurkezten duen kondairaren antzera, Interneten dabilen gizaki antisozialaren mitoa ere faltsua dela frogatu du hamaikagarren ikerketak. Oraingoan Hedabideen Europako Institutuak dioenez, sarea erabiltzen dutenek askoz telebista gutxiago ikusten dute. Izan ere, burmuina amatatu nahi dugunean telebista pizten dugu, baina berau piztu beharra dago ordenagailuarekin batera.
me gustaria saber euskera para entenderte. igualmente gracias por la promo y saludos