Canonaren aurkako mugimendua

By | 2005/05/05

Bartzelonako epaitegi batek epaia eman zuen 2002ko urtarrilean, CD grabagarriak egiten dituen Traxdata enpresaren aurka. Enpresak eginiko CD bakoitzeko SGAE elkarteari diru bat ordaintzera behartzen zuen epaiak eta, atzeraeraginkortasuna aplikatuz, 1997tik aurrera eginiko disko guztiengatik ordaindu behar zuen Traxdatak. Geroago, 2003ko uztailean, Espainiako CD eta DVD fabrikatzaileen ASIMELEC elkarteak SGAE eta beste egile elkarte zenbaitekin akordioa sinatu behar izan zuen, kanona ezarriz.

Orduz gero, dendan erosten diren CDengatik 17 zentimo gehiago egon gara ordaintzen, baina aurten, bizitzaren garestitzearen ondorioz, 22 zentimora igo da kanona. Top manta delakoaren eraginez diskoen salmenta baxuengatik kexu ageri den SGAEk, horren ondorioz, 2004an inoiz baino diru gehiago irabazi zuen EAEn, cybereuskadi.com aldizkariak argitaratu berri duenez. SGAEk berak emandako datuen arabera 2004an bere irabaziek %10 egin zuten gora kanonari esker, aurreko urtean baino 1,6 milioi euro gehiago. Diskoen salmentagatiko sarrerek 7,3 egin zuten behera eta 65.000 CD eta DVD pirata atzeman zituen poliziak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan.

Baina SGAEk CD guztiengatik dirua kobratzeak –Top mantakoak barne– ez du esan nahi kanona ordaintzeagatik kopia piratak legeztatuko direnik. Kanonaren funtsa juridikoak CDari erabilera jakin bat emango zaiola ematen du aurretik, baina horrek ez du logikaren arrazoibidea jarraitzen, aldez aurretik CD huts batek izan ditzakeen erabilera posible guztiak baztertzen dituelako.

CD guztiak musika ilegalki grabatzeko erabiliko direla esatea azti edo igarle lana egitea bezalakoa da, gaizkileak aurretik egingo duena jakintzat ematea. Antzeko arlo batera eramanda, idazleen elkarte pribatu batek edonori paperezko orri bategatik edo, argudioa muturreraino eramanda, arkatz batengatik kobratzea bezalakoa da, aurrez jabedun testu bat kopiatzeko erabiliko dugula erabakita.

Askorentzat musikaren kopiak egiteko erabiliko ez den CD bategatik ordaintzea ez da zilegi eta, ale bakar baten 17 zentimo ziztrinak berreskuratzeko bada ere, borrokatuko dutela iragarri zuten duela bi urte. Espainiako internauten elkartea izan zen aitzindaria eta bere antisgae.internautas.org webgunean informazio mordoa bildu du epaitegietan eta mobilizazioetan erabakitzen ari den gatazka honen inguruan.

Internauta ekintzaileez gain, software librearen inguruan dabiltzanak dira kanonaren aurkako kanpainian sutsuenak. Izan ere, biziki mingarria zaie jakintza eta tresnak doakoak izan beharko liratekeela esaten dutenei euren programa libreak CD batean grabatu ahal izateko kanona ordaintzea. Horregatik, Hispalinux zerbitzariaren baitan sincanon.hispalinux.es webgunea ipini dute, kanonaren inguruko informazioa bilduz eta euren protestaren funtsa azalduz.

Edukiak libreki banatzea aldarrikatzen duten musikari musikari eta idazleak ere kanonaren aurka azaldu dira, Bartzelonako La Mundial taldea kasu. Azken finean, eztabaida hau baino lehenagokoa edo oinarrizkoagoa planteatzen ari dira sortzaile intelektual hauek, edukiengatik kobratu behar denik ere zalantzagarria baita euren aburuz eta, noski, elkarte pribatu batek artista guztien izenean eta administrazio bat bailitzan jardutea ez dute onartzen.

Musika copyleft eran banatu nahi duten artistentzat CDak garestiago egotea beste oztopo bat da, horregatik ageri da kanonaren aurkako aldarrikapena nosoypirata.com webgunean. Duela gutxi SGAEren defendatzaile sutsua den Miguel Riosek eginiko adierazpenek eta Zapateroren gobernuak prestatutako pirateriaren aurkako planak eragin dute musika sarean elkarbanatzen duten internatuta askoren erantzuna. Riosek esan zuenez, pirateriaren aurkako borrokan beharrezko ministerio bakarra barnekoa dela, polizia gehiago eskatuz. Espainiako gobernuaren planak, berrriz, zigor handiagoak eta tresna gehiago proposatzen ditu Top Manta-ren kontra. Batez ere, MP3 artxiboak elkartrukatzen dutenak piratatzat joz, komunikabideetan islatzen den irudia salatzen dute internautek hemen.

Kanonaren kontu hau CD eta DVDetara mugatzen da momentuz, baina beste euskarrietara ere zabaltzeko ustea iragarri du SGAEk dagoeneko. Izan ere, gero eta gehiago erabiltzen dira disko gogor eramangarriak, flash memoriak eta beste. Ordenagailuen barruko disko gogorrei ere kanona ezarri nahi diete eta CDak edo DVDak grabatzeko erabiltzen diren aparailuei ere, noski.

Abokatu batzuk bildu dira kanonaren aurkako borroka epaitegietara eramanez. Enpresei erabiltzaile batzuek kanonaren dirua itzultzeko eskatzen diete, musika grabatzeko erabili ez dutela frogatuz. Berriki, horietako batean nahi gabe sartuta ikusi zuen bere burua Gasteizko Ikusnet enpresak, bezero batek kanonagatiko dirua ordaintzea eskatu baizien. Baina dirua itzuli behar duena berau eskuratu duena da eta horretarako derecho-internet.org domeinuan bilduta dauden abokatuak demandak aurkezten ari dira epaitegi askotan.

Kopuruak ere axola du, batez ere sekulako CD mordoa erabiltzen duten informatikari eta irakasleentzat. Disko horiek softwarea grabatzeko erabiltzen baditugu, argazki digitalak lagunei emateko edo gure laneko artxiboak gordetzeko erabiltzen baditugu, dirutza ederra bilakatzen da bidegabeki SGAE poltsikora eramaten ari dena: ehun diskoko 17 euro.

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude